ÖLÜMDEN ÖNCE YAŞAM

Hepimiz birçok sergiyi ziyaret etmişizdir.Bildiklerinizin çok ötesinde sıradışı bir sergiyi sizlerle paylaşıcam.Ünlü fotoğrafçı Walter Schels'in Londra 'da açmış olduğu bu sergiye konu olanlar usta bir heytraşın elinden çıkan enfes bir heykel ya da fırça darbeleriyle hayat bulan bir yağlıboya tabloları değil.Tam tersine hayatımızda pek çok kez tanık olduğumuz yaşam ve ölümü canlandıran bizleriz....

Serginin adı başlıktanda anlayacağınız gibi ''Ölüm ve Yaşam''

Sergide 26 hasta ölümlerinden kısabir süre öncesinde ve sonrasında Schels'in fotoğraflarında yeralmış.Walter Schels açmış olduğu bu serginin amacını şu sözlerle dile getiriyor: "Sona ulaştığınızda her türlü yalandan sıyrılıp, daha önce hiç olmadığınız kadar gerçek oluyorsunuz. Bir fotoğrafçı olarak ben de 'yalan olan herşeyden sıyrılmış' bu yüzlerin resmini çekmek istedim."

DİSK ATAN ATLET

MÖ. 460 ' da ünlü heykeltraş Myron ' un yaptığı bilinen ancak günümüzde kaybolan bu bronz heykel Roma Dönemi ' ndeki kopyası olarak Discobolus imzasını taşır.


1791 yılında , İmparotor Hadrianus 'un İtalya , Tivoli 'deki villasında bulunmuş ve İngiliz koleksiyoner Charles Townlwy tarafından satın alınmış ve Townley 'nin Londra ' daki ev müzesinde sergilenen heykel daha sonra British Museum 'daki yerini almıştır.


Heykel yalnızca elindeki diski fırlatmaya hazırlanan bir adamı tasvir etmez ; daha çok , kafa , gövde ve uzuvlar bir dizi birbirine zıt kuvvet halinde sıralanmış.Görmek isteyenler ; heykel 4 Nisan 2010 tarihine kadar İstanbul Arkeoloji Müzeleri Klasik Bina Yıldız Salaonunda sizleri bekliyor :)

ÇIĞLIK ATAN MUMYA

Adını ağzının çığlık atarken donmuş gibi olmasından dolayı almıştır.Travmatik bir şekilde ızdırap çekerek öldüğü düşünülmekte.

Deir El Bahri tapınağının altında bulunmuştur.Kimliği kesin olarak çözülememiş bu mumyanın tabutunda keçi ve derisinden şal bulunması , mumyanın Mısır firavunlarının mumyası olma ihtimalini artmıştır. Ancak arkeologlar kesin bi sonuca ulaşamamışlardır.Buna rağmen bazı araştırmacılar mumyanın 3. Ramses ' e ihanet eden oğlu olduğuna inanıyorlar.

Mumya halen daha Kahire müzesinde sırları ile birlikte çözülmeyi bekliyor.

LATRİNA

Arkeolojik bulgulardan anlaşılagelen , eski çağlardan beri yaygın olarak doğada ya da taşıma kaplar ile tuvalet ihtiyacı gideriliyordu. Antik Yunan ' da tuvalet için bir mekan kullanımı yaygın değildi.Ancak Antik Roma ' da ise bu durum tam tersi idi.

Latrina ; Antik Roma ' da kullanılmaya başlayan, bir duvar boyunca yüksekçe bir seki üzerine açılmış deliklerden oluşan genel bir tuvalettir.Benim ilgimi çekip de sizlerle paylaşmamı sağlayan sebeb ise ; günümüzde kullanımının tam aksine bir özellikte olmasıdır.








Tuvalet olarak kullanılan tek odalı mekanlardan Roma latrinalarına geçiş İmparator Agustus döneminde rastlanmakta. MS. I . yüzyıldan itibaren latrinaların sayısı hızla artmış.MS. II. yüzyılın ortalarında ise aynı anda 85-80 kişinin kullanabildiği latrinalar yapılmış.Romalılar günün belli saatlerinde buralara gelip hem ihtiyaçlarını karşılamak hem de özel ve önemli konuları buralarda konuşuyorlarmış. Acaba tekrar o sisteme geçilir mi çok merak ediyorum doğrusu :))

Latrina içlerinde mekanı çepeçevre saran temiz su kanalları ile onlara basınçlı su sağlayan borular mevcuttu.Günümüzde kullandığımız temizliğin olmazsa olmazlarından tuvalet kağıtları yerine , Antik Roma ' da uçları süngerli sopalar kullanılmaktaydı .Oturma yerleri ise anahtar deliği biçimindeydi.



Son olarak eklemek istediğim bir başka nokta ise ; Denizli Laodikya Antik Kentinde 2009 yılında yapılan kazılar sonucu Avrupanın en sistemli '' latrina '' nın bulunması , mediniyetin Anadolu' dan Avrupa' ya taşındığının bir başka göstergesidir.

TEK BİR AŞKIN KÖLESİ PROPERİTUS

Roma edebiyatının Agustus döneminde ( MÖ . 27 - MS. 14 ) özellikle gençliğin, gençlik duygularının,aşkın şiiri olarak yükselen elegia şiirinin önemli temsilcilerinden biridir , Propertius. Şiirlerinde CYNTHİA takma adını verdiği , gerçek adı HOSTİA olan bir kadına aşkı anlatır daha çok...


Cynthia'ya karşı duyduğu aşk Propertius 'un kimi zaman mutluluk kaynağı , kimi zaman da dinmez hüzünlerinin nedeniymiş.Hostia, onun ilk ve son aşkıdır, oysa Properitus , Cynthia 'nın pek çok sevgilisinden biridir sadece.


Tek bir aşkın kölesi olmayı seçen Propertius, sevgilisisn sadakatsizliği karşısında öfkeyi , kıskançlığı,çaresizliği kadar tutkularınıda dizginleyemez ve gözyaşları içinde sevgilisin kendisine dönmesini bekler.

Eros ve Psykhe heykeli
Louvre Müzesi, Paris



Onun şiirlerinde aşk , çocuk olarak betimlenmiş aynı zamanda oklarla silahlanmış kanatlı bir tanrıdır ve aşık olan üzerinde yıkıcı etkileri vardır.Şiirlerinin neredeyse tümü büyük bir aşk ve sadakatle bağlı olduğu sevgilisi Cynhia ile ilgilidir.Cynthia onu sevmeye devam ettikçe, aşk sona ermedikçe ne ölümün onun için bir önemi vardır ne de ölümden korkar , sadık sevgili Propertius.


Ölüm karşısında duyduğu tek korku ölümün onu aşkından ayrı düşürecek olması ve aynı zamanda da Cynthia ' ya karşı duyduğu aşkın ölümle yitip gitmesinin imkansızlığını işler şiirlerinde , Propertius. Aşık bir insanın ölüm karşısında kendi iç dünyasıyla nasıl korkular , nasıl çelişkiler yaşayabildiğini gösteren çarpıcı bir kanıttır Propertius....



Yazmış olduğu elegia'larının , Monobiblos adını verdiği , yirmi iki şiirinden on dokuzuncu şiiri:



Non ego nunc tristis vereor , mea Cynthia , Manes

nec moror extremo debita fata rogo;

sed ne forte tuo careat mihi funus amore,

hic timor est ipsis durior exsequiis.

Nom adeo leviter nostris puer haesit ocellis,

ut meus oblito pulvis amore vacet.


İllic Phylacides iucundae coniugis heros

non potuit caecis immemor esse locis,

sed cupidus falsis attingere gaudia palmis

Thessalis antiquam venerat umbra domum.


İllic quidquid ero , semper tua dicar imago:

Traicit et fati litora magnus amor.

İllic formosae veniant chorus heroinae ,

quas deditArgives Dardana praeda viris :


quarum nulla tua fuerit mihi, Cynthia, forma


gratior et ( Tellus hoc ita iusta sinat )


quamvis te longae remorentur fata senectae,

cara tamen lacrimis ossa futura meis.

Quae tu viva mea possis sentire favilla !

Tum mihi non ullo mors sit amara loco .

Quam vereor , ne te contempto. Cynthia , busto

Abctrahat a nostro pulvere iniquus Amor,

Cogat et invitam lacrimas siccare cadentis!

Flectitur assiduis certa puella minis.

Quare , dum licet , inter nos laetemeur amantes :

Non satis est ullo tempore longus amor..





Korkmuyorum artık , Cynthia'm , asvetli ölüler diyarından
alnıma yazılmış o ateşe gidiyorum oyalanmadan;
ama ayrı düşürecek ölümüm bei aşkım senden,
İşte bu korku çok daha fena cenaze törenimden.
Şu çocuk öyle hafifçe yapmamıştı ki gözlerime
aşkımı unutup da , savurayım küllerimi serbestçe.
Phylacus'un kahraman torunu tetlı eşin orada.
O kapkaranlık yeraltında unutamamıştı ki,
cansız elleriyle dokunmayı , arzulayıp mutluluğun kıvılcımına
geri gelmişti Thessalialı'nın hayaleti eski evine.
Orada , ne olursam olayım , benim için hep denilecek senin gölgen diye:
Büyükse aşk , geçer ölümün karşı sahiline.


Toplanıp , gelsinler oaraya güzeller güzeli kahraman kadınlar
Troia'nın ganimeti diye Argoslu askerlere sunulan kadınlar:
Senin güzelliğin yanında , Cynthia'm , hiçbiri bana senden
daha çekici gelmeyecek ( adil olsun Tellus, göz yumsun buna böyle )
Yaşlılık, uzun sürüp geciktirsede sendne ölümü,
kemikelrin bile sevgili görünecektir şu yaşlı gözlerime.
Küllerime bakarken hissedebilirsen bunu !
İşte o zaman , ne olursa olsun , ölüm hiç acı vermez bana.
Nasıl da korkuyorum , ah Cynthia, mezarımı ziyaret etmezsin diye,
hain Aşk küllerimden seni çekip ayıracak diye,
Bir de döktüğün gözyaşlarını gönlün olmadan sana kestirecek diye!
Siner sadık sevgilim sonu gelmez tehditler karşısında.
Öyleyse, vakit varken , aşka gelip coşalaım birlikte ;
Zaman hiç yetmez çünkü , bu kadar uzun süren aşka.


Hala böyle aşklar var mı .. kimbilir.....:))

İNGİLİZLERİN ORTA DOĞU'DAKİ CASUS SUBAYI EDWARD LAWRENCE

Lawrence (1888-1935) İngilterenin Galler kasabasında doğdu. Bir İngiliz subayı olmasının yanında ; ayrıca arkeolog, askeri stratejist, casus ve yazardır.Tarih,Arkeoloji ve Harita Bilimlerinde uzman bir bilgiye sahip olan Lawrence ; çok iyi Türkçe ve Arapça bildiğinden dolayı İngiliz Kraliyet Donanması tarafından 1912 ' de askeri uzman olarak görevlendirilir.

I. Dünya Savaşı çıkınca İngilizlerin Orta Doğu ' daki yayılmacı siyaseti doğrultusunda; Araplar ve Osmanlı'nın elindeki Arap toprakları hakkında uzman olduğundan dolayı İngiliz Hükümeti tarafından istihbaratta görevlendirilir.Araplarla geçirdiği zaman zarfında onlarla iyi geçinmiş , gelenek ve yaşantılarına ayak uydurmuş, hatta zaman zaman kendisinin Arap olduğunu bile iddia etmiştir. Bu sıkı dostluk bunlarla sınırlı kalmamış dönemin Mekke şerifinin oğlu Prens Faysal'ın , dostluğun bir simgesi olaral hediye ettiği yerel kıyafetleri Lawrence üzerinden hiç çıkarmamıştır.Bu yüzden '' Arabistanlı Lawrence '' lakabıyla tanınır.



Lawrence bu süre zarfında hiç boş durmamış Osmanlı Devletinin hakimiyeti olduğu topraklarda isyan çıkarılmasında ; kendi kavimlerinden olmayanlardan ayrılararak onları hor görmenin , dini bağlardan daha önemli olduğu propagandasını yapmıştır.Özetle vazifesi olduğu ; bölgenin Osmanlı Devletine karşı isyan haline getirmeyi başarmıştır.I. Dünya Savaşında Osmanlının açmış olduğu Yemen , Irak , Filistin cephelerinde ; Arapların İngiliz safında yer almalarını sağladı.


Lawrence Arap Prens Faysal ile birilikte




Lawrence Türkiye 'de iken arkeolojik araştırmalar adı altında Kargamış / Nizip kazı ekibine katılarak tarihi eser kaçakçılığı yaparak pek çok eserin British Museum 'a temin edilmesine neden olmuştur.Türkiye 'de yapmış olduğu başlıca arkeolojik kazılar ; Kargamış / Nizip , Zeugma Antik Kenti / Antep...






İngiliz casusu Lawrence'nin 1917-1918 yıllarında Kargamış ve diğer kültürel varlıkların bulundukları yerlere gidip gelirken kullandığı motosikleti şuan Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmekte.












I. Dünya Savaş'ndan sonra Osmanlı Devleti yıkılınca Lawrence, vazifesini tamamlamış olarak İngiltereye döndü.Savaş sonunda Arap dünyasında aynı din , dil , ırk, ülkeye mensup olmalarına rağmen birbirine düşman pek çok devlet kuruldu.Böylece İsrail Devleti'nin kurulmasına fırsat verilmiştir.


İngiliz casusunun yaptıkları bununla da sınırlı kalmamış ; Türk askerinin tecavüzüne uğradığı iddiasında bulunmuştur.Olayın Suriye'de Deraa Kalesi 'nde meydana geldiğini ileri sürmüştür.Ancak yapılan incelemeler sonucunda bu iddasının bir uydurmadan ibaret olduğu;Lawrence 'nin günlüğü üzerinde yapılan adli tıp inceleme sonucu ortaya çıkarılmıştır.Lawrence 'nin hastalıklı bir kişilikte olduğu şüphesiz ki buradan anlaşılıyor.


''Çölde İsyan'' , ''Darphane'' , ''Bilgeliğin Yedi Sütunu '' Lawrence'nin yazmış olduğu kitap ve mektuplarıdır.Özellikle BİLGELİĞİN YEDİ SÜTUNU adlı kitabı kendisiyle olan iç hesaplaşması , yer yer kendini küçük görmesi ve Arap isyanında ki rolünü abartması nedeniyle otobiyografi, tarih ve psikoloji açısından önemli bir yapıttır.

1962 yılında çekilen 7 Akademi ödüllü ''Lawrence of Arabıa'' adlı film Lawrence'nin hayatını konu almıştır.Filmde Lawrence'yi Peter O'toole canlandırmıştır.Film ,1991 yılında ABD Kongre Kütüphanesi tarafından ''kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli '' filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.



İngiliz casus arkeolog Lawrence , 1935 yılında İngiliz ordusundan emekli oldu ve aynı sene Dorsetshire ' de geçirdiği motosiklet kazasında öldü.

MERLİN ve BİLİNMEYEN SIRLARI

Günümüzde çekilen ''Merlin '' adlı diziyi pekçoğunuz duymuşsunuzdur ancak dizide işlenen konunun aksine Merlin 'in aslında sandığınız gibi biri olmadığını size söyleyebilirim.Merlin fanları yazıyı sonuna kadar okuyun pişman olmayacaksınız.... :))

Öncelikle Merlin'e geçmeden önce Kral Arthur'dan kısaca bahsetmek istiyorum.Britanya Mitolojisinde çok önemli bir karakterdir ; Kral Arthur .Ancak yaşayıp yaşamadığı hala daha tartışılıyorHakkında pek çok rivayetler var .Bir rivayete göre 5. yy. sonları ya da 6 . yy. başlarında , başka bir rivayete göre ise MÖ. 2300 dolaylarında yaşadığı sanılıyor. Fakat bu henüz kanıtlanmamıştır.Arthur efsanelere göre Truva kökenli , kutsal kılıç Excalibur 'un sahibi ve aynı zamanda İngiltere 'nde kralıdır.Babası ölmeden önce Kutsal Klıcı bir kayaya gömer ve onu oradan söküp çıkaralabilen kişinin tahtına geçeceğini vasiyet etmiş. Pek çok kiş bunu dener ; fakat kimse kılıcı yerinden dahi oynatamaz. Kılıcı tek bir çekişte sökebilen tek kişi Arthur'dur . Böylece babasının vasiyet ettiği gibi kılıcı kayadan sökerek tahta geçer.



Diziden de hatırlayacağınız üzere Merlin ( Galce: Myrddin ) Arthur'un uşağı olarak saraya gelmişti. Oysa ki efsanelerde tam aksine ; Arthur yetiştirilmek üzere büyücü Merlin 'nin yanına küçük yaşta verilmiştir. Merlin onun hem öğretmeni , danışmanı hem de büyücüsüdür.Arthur tahta geçip büyük bir hakimiyet kurduktan sonra büyücüsü Merlin'nin sözünü dinleyip leydi Guenevere ile evlenecek ve hüküm sürdüğü Camelot şehrinde ''Yuvarlak Masa Şovalyeleri'' topluluğunu kurar.

Şovalyelerin görevi , adaleti korumak ve halk için çalışmaktır.Masada her şovalyenin yeri vardır ve masa yuvarlak olduğu için oturanlar eşit konumdadır.En ünlü şovalyelerden biri de Sir Lancelot 'dur.Şovalyelerin sayısı on iki ya da yirmi dörttür.

Rivayet ' e göre Merlin Arthur'a efsanevi kılıç ''Excalibur '' u almasında ona yardım etmiş , yuvarlak masayı kurup vazifesini yerine getirdikten sonra ortadan kaybolur.